Yazı: Halil Akın Kalkan    

Eğitimde başarı ölçütü kimi zaman öğrenci olsa da arka planda öğretmenin rolü de azımsanamayacak derecede büyüktür. Zira öğrenme sürecine öğrencilerini hazırlayan, süreci yönlendiren, onlara ilham veren ve motive eden önemli bir kaynaktır. Öğretmenin bunları gerçekleştirmesindeki temel yapı taşların başında ise motivasyon gelmektedir. Tabi bu motivasyonun sağlanması için birçok etken önem arz etmektedir.

Motivasyonu içsel ve dışsal olarak ayıracak olursak daha sağlıklı olur. Çünkü ikisi her ne kadar ayrı olsa da birbirlerini önemli düzeyde etkilemektedir. Yüksek düzeydeki iç motivasyon başarı ile doğru orantılıdır (Lin ve McKeachie, 2003; akt.Yazıcı, 2009) . Öğretmenin İç motivasyonu, mesleğe olan bakış açısının tutkuya çevirmektedir. Bu bakışı aynı zamanda pozitif enerji ve öz yeterliliği getirir. Bireyin ihtiyaçlarından kaynaklanan içsel motivasyonun en önemlileri ilgi, yetenek ve meraktır (Lin, McKeachie, 2003; akt. Yazıcı, 2009). Kendi hayat tecrübelerini öğrencilerine daha içten açıklar. Zira bu tip öğretmenler zorluklar karşısında diğer öğretmenlere nazaran kolay pes etmeyecekleri de aşikardır. Bu duyguların sınıfa yansıması öğrencileri de olumlu yönde etkiler. Öğrenciler öğretmenlerinin bu duygularını hisseder. Bu hisler ise kendi öğrenme süreçlerinde daha odaklı bakmalarını sağlar. Öğretmen içsel motivasyonu ile mesleki gelişimine de önem verir. Kendini geliştiren ve yenileyen bir öğretmen daha iyi eğitim imkânı sunar.

Dışsal motivasyon ise öğretmenin yanında dışsal faktörleri içinde barındırır. Maddi kazanç, toplumsal taktir ve yönetim etkisi bunlara örnek verilebilir. Zira günümüzde öğretmenlerin daha çok muzdarip olduğu konuları arasında dış kaynaklar başta gelmektedir. Yine de uzun vadede içsel motivasyonun daha belirleyici bir rol oynadığı söylenebilir. Daha kaliteli bir eğitim sunmak için öğretmenin bu iki faktörü dengeli şekilde ele alması gerekmektedir. İçsel motivasyonun artırılması için mesleki gelişim programlarıyla mentorluk imkanları sunulmalıdır. Dışsal motivasyon için ise emeğinin karşılığı olarak maaş ile mesleğe verilen önemin öğretmene hissettirilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak eğitimde sağlam bir geleceği hedefliyorsak öğretmenlerimize sahip çıkarak mihenk taşı olan öğretmenlerimizin motivasyonlarıını artırmaya yönelik çalışmalar yapmalıyız. Yapılan çalışmalara bakacak olursak öğretmen motivasyonunun artması öğretmen kadar öğrenciye de yararlı olduğunu göstermiştir (Bishay,1996). Bu etki de aslında çocuğumuza verdiğimiz önemi öğretmenine de hissettirmemiz gerektiğini gösteriyor. Bu motivasyon etkenleri dengeli şekilde yürütülmeli ve böylelikle de eğitim kalitesi de bundan olumlu düzeyde artacağı öngörülür. Bundan dolayı eğitim planlamaları oluşturulurken öğretmen motivasyonunu da göze almalıyız.

KAYNAKÇA

Bishay, A. (1996). “Teacher Motivationan Job Satisfaction: A Study Employing The

Experience Sampling Method”. Journal of Under Graduate Sciences,

3:147-154

Yazıcı, H. (2009). “Öğretmenlik Mesleği, Motivasyon Kaynakları ve Temel Tutumlar:

Kuramsal Bir Bakış”. Kastamonu Eğiti Dergisi, 17(1), 33-46.